SECONDARY ARCHIVE – najnowsza historia sztuki pisana przez kobiety.

Secondary Archive: secondaryarchive.org to realizowany w formule online program badawczy oraz baza danych prezentująca historię wschodniej sztuki europejskiej z perspektywy kobiecej. Archiwum jest międzynarodowym projektem skupionym na Europie Środkowej i Wschodniej, stworzonym przez Fundację Katarzyny Kozyry (Polska) wraz z partnerami – Easttopics (Węgry), Björnsonova (Słowacja) i MeetFactory (Czechy). Projekt jest współfinansowany przez granty Międzynarodowego Funduszu Wyszehradzkiego.

Portal internetowy secondaryarchive.org zapewnia bezpłatny dostęp do ponad 250 profili artystek, zawierających m.in. nowo opublikowane teksty, będące efektem współpracy artystek i kuratorek, specjalnie na potrzeby tego archiwum. Reprezentujący trzy pokolenia kobiet z Polski, Czech, Słowacji i Węgier projekt ma na celu promocję, odkrywanie oraz przywracanie pamięci o artystkach oraz najważniejszych zjawiskach w sztuce współczesnej naszego regionu z perspektywy kobiecej. Projekt rozwijany jest od początków 2020 roku, a oficjalnie otwarty dla publiczności zostanie tej wiosny.

Unikalne na skalę europejską strona internetowa i baza danych służyć będą upowszechnianiu wspólnego dziedzictwa w dziedzinie sztuki współczesnej tworzonej przez artystki w krajach wyszehradzkich po roku 1989. Projekt ma na celu podjęcie problemu „białej plamy” oraz niewidzialności artystek z regionu Europy Środkowo-Wschodniej w globalnym świecie sztuki, szczególnie w aspekcie instytucjonalnej obecności i reprezentacji artystek z V4. W celu wyeliminowania tego wykluczenia geograficznego konieczna jest współpraca między państwami członkowskimi Grupy Wyszehradzkiej. Umożliwia to organizację światowego poziomu wydarzeń artystycznych dla międzynarodowej publiczności oraz profesjonalistów w dziedzinie sztuki, a także budowanie wiarygodnych zasobów informacji i ich dystrybucję. Wielopoziomowa współpraca między instytucjami artystycznymi krajów V4 pozwoli nam nie tylko zachować dziedzictwo naszych artystek, ale także promować je, zarówno w V4, jak i globalnie, oraz wyznaczać nowe horyzonty wschodzącym artystkom i ułatwić im rozpoczęcia kariery zawodowej.

Na pierwszym etapie projektu, Secondary Archive składa się z ponad 600 stron wypowiedzi artystycznych stworzonych przez artystki we współpracy z kuratorkami oraz biografii i opisów twórczości artystek. Archiwum, stworzone dzięki wysiłkowi zespołu 30 kuratorek z czterech krajów, zbiera nazwiska kobiet kluczowych dla sztuki Europy Środkowo-Wschodniej, a także artystek niesłusznie marginalizowanych, zapomnianych czy nieznanych szerokiej publiczności. Nazwa Secondary Archive jest delikatną prowokacją i grą słowną, nawiązującą do drugorzędnej roli, jaka historycznie była przypisywana tym krajom względem Pierwszego Świata oraz odnoszącą się do pozycji kobiet jako reprezentantek “drugiej płci”, podległej wobec mężczyzn. Jednocześnie secondarchive.org jest platformą, która ma na celu podważenie założeń klasycznego archiwum poprzez ustanowienie wywrotowej przestrzeni dyskusyjnej, w której to właśnie artystki zapraszane są do refleksji nad własną działalnością twórczą. Archiwum, stworzone w ścisłej współpracy z artystkami i znawczyniami sztuki z ich krajów – kuratorkami, teoretyczkami i pisarkami – pozostanie formą otwartą, z założeniem możliwości rozszerzania o nowe wpisy artystek, ale także o polemiki, artykuły, eseje analityczne i inne teksty poruszające się w tematyce nie-zachodniej, europejskiej sztuki kobiecej i feminizmu.

Archiwum obejmuje artystyczne przedsięwzięcia trzech pokoleń artystek, począwszy od lat sześćdziesiątych XX wieku: od pierwszego pokolenia tzw. neoawangardy funkcjonującej w najtrudniejszym okresie reżimów komunistycznych oraz ich zwrotem konceptualnym; przez drugie pokolenie kobiet, które zaistniały w latach 80. i 90., a w początkach swoich karier doświadczyły pierwszych skutków upadku Związku Radzieckiego; do trzeciego pokolenia, które osiągnęło pełnoletność w czasie przemian politycznych, które zmieniły oblicze dzisiejszej Europy. W przyszłości planujemy poszerzyć zakres archiwum o artystki z Europy Wschodniej i Bałkanów.

Śledź hashtag #SecondaryArchive i bądź na bieżąco!

Kolofon

Secondary Archive

• Inicjartor projektu: Fundacja Katarzyny Kozyry,
• Partnerzy: Björnsonova, Easttopics, MeetFactory
• Kuratorka projektu: Agata Cieślak
• Koordynacja projektu: Magdalena Majewska
• Projekt i identyfikacja graficzna: Marcel Kaczmarek
• Strona internetowa: Aleksandra Gajda, Franciszek Dąbrowski
• Edycja platormy: Zosiia Floeth, Iwona Łabuz, Justyna Michalska
• Kontakt z mediami: Business and Culture

Czechy

• Partner: MeetFactory
• Koordynacja projektu: Piotr Sikora
• Wsparcie: Zuzana Belasová, Daniela Šiandorová
• Zespół kuratorski: Katarína Klusová, Jolanta Nowaczyk,
Kristýna Péčová, Marianna Placáková, Eva Skopalová
• Tłumaczenie: Stan Barański, Lamija Čehajić, Alena Kottová, Glynis Hull-Rochelle
• Korekta (Czeski): Zuzana Kolouchová
• Szczególne podziękowania: Flash Art Czech & Slovak Edition

Polska
• Partnerzy: Fundacja Katarzyny Kozyry
• Współpraca: Zachęta – Narodowa Galeria Sztuki
• Koordynacja projektu: Agata Cieślak
• Wsparcie: Paulina Bijoch, Gabriela Porada, Magdalena Majewska, Asia Tsisar,
Justyna Załęska
• Zespół kuratorski: Magdalena Adameczek, Anna Ciabach,
Maja Demska, Anna Kowalska, Ewa Mielczarek, Karolina Rojek, Joanna Ruszczyk,
Agnieszka Sosnowska, Bogna Stefańska
• Tłumaczenie: Ewa Kanigowska-Gedroyc (Angielski), Iwona Łabuz (Polski)
• Korekta (Polski): Agata Cieślak, Iwona Łabuz

Węgry

• Partner: Easttopics
• Koordynacja projektu: Róna Kopeczky
• Wsparcie: Fruzsina Kigyós, Alexandra Nagy
• Zespół kuratorski: Kata Balázs, Fruzsina Kigyós, Róna Kopeczky, Fanni Magyar,
Viktória Popovics, Andrea Soós, Mónika Zsikla
• Tłumaczenie: Róna Kopeczky, Andrea Soós, Alexandra Nagy,
Gerda Szabó
• Korekta (Węgierski): Andrea Soós, Fanni Magyar, Kata Balázs

Słowacja

• Partner: Björnsonova
• Koordynacja projektu: Lucia Kvočáková
• Zespół kuratorski: Viktória Beličáková, Zuzana Kotíková, Lujza Kotočová,
Michaela Kučová, Miroslava Urbanová, Denisa Tomková
• Tłumaczenie: Lucie Kolouchová
• Korekta (Słowacki): Lucia Kvočáková
• Szczególne podziękowania: Flash Art Czech & Slovak Edition, Gallery of Nitra,
Slovak National Gallery, SODA Gallery, tranzit.sk

Projekt jest współfinansowany ze środków rządowych Czech, Węgier, Polski i Słowacji poprzez Granty Międzynarodowego Funduszu Wyszehradzkiego.