Marne szanse na awanse?
Raport z badania na temat obecności kobiet
na uczelniach artystycznych w Polsce
Polskie Akademie Sztuk Pięknych są wyjątkowo sfeminizowane jako miejsce studiów i wyjątkowo zmaskulinizowane jako miejsce pracy. Rozdźwięk między tymi dwoma etapami kariery o skali dającej się porównać tylko do uczelni teologicznych jest tym, co wzbudziło nasze zdziwienie i stanowiło główny problemem badawczy.
Fundacja Katarzyny Kozyry ma przyjemność zaprezentować efekt swojej pracy, w postaci raportu z przeprowadzonego badania środowiska artystycznego pod względem obecności kobiet na państwowych uczelniach w Polsce.
Zadaniem raportu było zebranie i uporządkowanie informacji uzyskanych podczas badania, które miało na celu identyfikację czynników kulturowych, środowiskowych i psychologicznych przyczyniających się do uciekania kobiet z systemu wyższego szkolnictwa artystycznego.
TRZY GRUPY POSTAWIONYCH PRZEZ NAS HIPOTEZ DOTYCZĄCYCH PROBLEMU:
I Aspiracje, priorytety i strategie
II Czynniki psychologiczne
III Relacje studentek i studentów z kadrą akademicką
METODA BADANIA
Uczelnie, które zostały objęte badaniem, to 9 najważniejszych państwowych ośrodków oferujących studia na kierunkach z dziedziny sztuk plastycznych. Są to przeważnie, choć nie wyłącznie, Akademie Sztuk Pięknych (ASP):
- ASP im. Eugeniusza Gepperta we Wrocławiu
- ASP im. Władysława Strzemińskiego w Łodzi
- ASP im. Jana Matejki w Krakowie
- ASP w Warszawie
- ASP w Gdańsku
- ASP w Katowicach
- Uniwersytet Artystyczny w Poznaniu
- Wydział Sztuk Wizualnych oraz Wydział Malarstwa i Nowych Mediów – Akademia Sztuki w Szczecinie
- Wydział Sztuk Pięknych – Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu
Dane do badania zostały zebrane z trzech źródeł: zapytania o informację publiczną oraz przygotowanych przez nas ankiet i wywiadów pogłębionych. Analizie poddano 966 kwestionariuszy. Przeprowadzono 32 wywiady ze studentami i pracownikami badanych uczelni.
ZESPÓŁ BADANIA:
Anna Gromada – socjolożka i ekonomistka, pracownik naukowy Instytutu Filozofii i Socjologii PAN, absolwentka socjologii i politologii na Uniwersytecie Cambridge, ekonomii międzynarodowej w Szkole Głównej Handlowej oraz studiów nad rozwojem we Francuskim Instytucie Nauk Politycznych (Sciences Po). Współpracowała z administracją publiczną, OECD, działem gospodarczym Agencji Reuters i Foundation for European Progressive Studies (FEPS).
Dorka Budacz – scenografka, projektantka graficzna, malarka. Od ośmiu lat wolontaryjnie prowadzi zajęcia dotyczące teorii i praktyki sztuki jako tutor młodzieży objętej programem pomocy wybitnie zdolnym Krajowego Funduszu na rzecz Dzieci. W latach 2006–2012 studiowała w Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie (na Wydziale Malarstwa, a następnie scenografię na Wydziale Sztuki Mediów). Równolegle na Uniwersytecie Warszawskim realizowała Międzywydziałowe Indywidualne Studia Humanistyczne poświęcone antropologii kultury, teatrowi i sztukom wizualnym. Gdy studiowała w warszawskiej ASP, równocześnie przewodnicząc samorządowi studentów, zebrała i zestawiła dane liczbowe dotyczące feminizacji środowiska ASP.
Juta Kawalerowicz – absolwentka Wydziału Matematyki i Socjologii Uniwersytetu w Aberdeen. Otrzymała stypendium naukowe brytyjskiego ESRC (Rady Badań Ekonomicznych i Społecznych) i rozpoczęła studia magisterskie, a następnie doktoranckie na Uniwersytecie Oksfordzkim, gdzie pracowała jako asystentka oraz tutorka. Odbyła staże studenckie w brytyjskim Ministerstwie Spraw Wewnętrznych (2012–2013) oraz w konsulacie generalnym RP w Edynburgu (2008). W 2015 roku otrzymała stypendium dla młodych naukowców Marie Curie od szwedzkiego Forte (Rada Badań nad Zdrowiem, Pracą i Dobrobytem). W najbliższym czasie będzie realizować badania z zakresu polityki migracyjnej i integracji w Instytucie Socjologii Analitycznej w Norrköping.
Anna Walewska – historyczka sztuki, kuratorka i producentka projektów artystycznych oraz filmowych. Dyrektorka Fundacji Katarzyny Kozyry.
ORGANIZATOR: Fundacja Katarzyny Kozyry.
PATRONAT HONOROWY: Rzecznik Praw Obywatelskich oraz Pełnomocnik Rządu ds. Równego Traktowania.
PARTNER: Zachęta – Narodowa Galeria Sztuki.
Projekt dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
PODZIĘKOWANIA ZECHCĄ PRZYJĄĆ:
Lilianna Antkowiak-Walewska, Klementyna Dec, Konrad Gałązka, Weronika Grzebalska, Brygida Gwóźdź, Filip Konopczyński, Monika Krygier, Jacek Michalak, Maciej Pańkow, Patrick Präg, Dagna Rams, Justyna Romanowska, Grzegorz Sadłowski, prof. Renata Siemieńska-Żochowska, prof. Kazimierz Słomczyński, Anna Sterczyńska, Joanna Szczepanik, Anna Tatarczak, Mateusz Wojcieszak, Marcin Wolniewicz, Hanna Wróblewska, Aleksandra Zbroja.
Podziękowania za konsultacje naukowe dla pracowników Instytutu Filozofii i Socjologii Polskiej Akademii Nauk: dr Katarzyny Andrejuk, dr Anny Kiersztyn, dr Anny Dyjas-Pokorskiej, prof. Franciszka Sztabińskiego, prof. Pawła Sztabińskiego, dr Kingi Wysieńskiej.
Podziękowania za okazaną pomoc i wsparcie dla: Zachęty – Narodowej Galerii Sztuki, Fundacji Kaleckiego, samorządów studenckich i pracowników badanych uczelni.
MEDIA:
LSE – London School of Economics and Political Science